Günümüz iş dünyasında atıl kapasitenin aktif kullanımı, işletmelerin rekabet gücünün artırılması ve sürdürülebilir büyümenin desteklenmesi açısından kritik öneme sahiptir. İş liderleri bu potansiyeli en üst düzeye çıkarmak ve iş performansını artırmak için çeşitli stratejiler geliştirebilir. Atıl kapasitenin doğru değerlendirilmesi sadece işletmeler için değil, ekonomik büyüme ve istihdam açısından da hayati önem taşıyor.
Son dönemde çeşitli sektör temsilcileri ve iş dünyası liderleri atıl kapasite konusunda görüşlerini dile getiriyor. Özellikle sanayi sektörlerinde üretim kapasitelerinin tam olarak kullanılamaması, potansiyel kaynak israfına ve düşük ekonomik verimliliğe yol açmaktadır. Ancak bu durum aynı zamanda büyük bir fırsatı da beraberinde getiriyor. Doğru stratejiler ve etkili uygulamalarla atıl kapasitelerden yararlanmak, işletmeleri daha rekabetçi hale getirebilir ve ekonomik büyüme için güçlü bir itici güç olabilir.
İşte atıl kapasiteyi harekete geçirecek stratejiler ve öneriler:
1 Pazar araştırması ve yeni ürün geliştirme: İşletmeler pazar araştırması yaparak talep gören yeni ürün veya hizmetleri tespit edebilir ve buna göre ürün portföylerini genişletebilirler. Pazar trendlerini takip etmek ve tüketici ihtiyaçları doğrultusunda çözümler sunmak, atıl kapasiteyi değerlendirme konusunda değerli bir adımdır. Özka Lastik Yönetim Konseyi Üyesi Işık Kanık, Ar-Ge merkezlerini daha da güçlendirerek ulusal ve uluslararası kalite standartlarına entegre ettiklerini belirterek, “Daha yenilikçi, kaliteli ve faydası yüksek ürünler üretiyoruz.” Özellikle Avrupa pazarlarında tarıma önemli yatırımlar yapıldığını belirten Kanık, Avrupa pazarında yakıt tasarrufu sağlayan radyal kümeyle öne çıktıklarını belirtiyor.
Bu talep artışını öngörerek yaptıkları yatırımlarla kapasite artışını devreye aldıklarını, tam çelik radyal iş makinesi lastikleri ve dolu forklift lastikleri gibi ürünlerle ürün gamını genişlettiklerini belirtiyor. 2026 yılına kadar günlük üretim kapasitesini 360 tona çıkarmayı hedefliyor. Yeni ürün kategorilerini de devreye alan marka, 2026 yılında tonaj bazında yüzde 60 büyüme hedefliyor. Toplam ihracat cirosunun yüzde 50’sini elde eden şirket, Avrupa’dan Asya ve Güney Afrika pazarlarına odaklanarak yeni ihracat pazarları yaratmayı hedefliyor.
2 İşbirlikleri ve üyelikler: Diğer şirketlerle işbirlikleri veya ortaklıklar, rekabet avantajı elde etmek ve atıl kapasiteleri kullanmak için önemli bir seçenektir. Ortak üretim anlaşmaları veya tedarik zinciri entegrasyonu gibi stratejiler işletmelerin kapasitelerini daha verimli kullanmalarını sağlayabilir. 2021 yılında aralarında küresel teknoloji devleri Amazon, Google, IBM, Microsoft ve Salesforce’un da bulunduğu bir grup şirket, açık bulut veri formatı olan “Bulut Bilgi Modeli”ni (CIM) geliştirmek için iş birliği yaptı.
CIM, bulut hizmetlerini kullanan kuruluşların bilgilerini daha kolay yönetmelerine ve taşımalarına olanak tanıyan bir standart olarak tasarlanmıştır. Bu iş birliği, bulut bilişim alanında standardizasyon çalışmalarına önemli bir katkı sağladı ve şirketlerin bulut hizmetlerinden daha verimli faydalanmasına yardımcı oldu. Bu ortaklık sayesinde katılımcı şirketler, kendi teknolojilerini geliştirmek ve bulut bilişim endüstrisindeki standartlar üzerinde birlikte çalışmak için daha fazla kaynağa ve kapasiteye erişerek sektördeki büyümeyi destekliyor.
3 Yenilikçi üretim süreçleri ve teknoloji yatırımları: Otomasyon sistemleri, yapay zeka uygulamaları ve bilgi analitiği gibi teknolojik çözümler işletmelerin üretim verimliliğini artırabilir ve rekabet avantajı sağlayabilir. Örneğin 1978 yılında İzmir’de faaliyete geçen Konfor Küme markası, iştiraklerini Konfor Küme çatısı altında toplamaya karar verdi.
Konfor Küme Yönetim Kurulu Üyesi Akın Can, 2024 yılının hem Konfor Küme markaları hem de yatırımcılar için yeniliklerle dolu bir yıl olacağını belirtiyor. Konfor Grubu’nun 30 milyon dolar özsermayeyle finanse edilen ve 163 bin metrekare alana sahip ‘Konfor Park Üretim ve Yaşam Kampüsü’ hakkında bilgi veren Akın Can, yeni tesisin günlük yatak üretim kapasitesinin artacağını söylüyor. 3 bin adet olacak ve böylece en büyük gücünü üretimden alacaklar.
2024 yılı için marka konumlandırmasından ve yeni tesisi hayata geçirmeyi planladığından bahseden Akın Can, “2024, rakiplerimizin handikaplarından faydalanacağımız, büyük ölçekli üretim miktarımızla uygun fiyatlarla var olacağımız bir yıl olacak. Bu yıl atılacak adımlar önümüzdeki yılları belirleyecek.”
4 Pazarlama ve müşteri segmentasyonu yeniden: Farklı fiyatlandırma stratejileri, paketleme seçenekleri ve pazarlama iletişim teknikleri kullanılarak daha geniş bir müşteri kitlesine ulaşmak ve satışları artırmak mümkündür. Nike bu konuda başarılı bir örnek. Koşu, basketbol, futbol, yoga gibi farklı spor dallarına yönelik ürünler sunarak müşteri segmentasyonu gerçekleştirdi. Farklı müşteri segmentlerine hitap edecek şekilde fiyatlandırma stratejileri, ürün çeşitliliği ve pazarlama irtibat tekniklerini kullanarak büyümüştür.
Örneğin lüks segmentteki müşterilerine özel koleksiyonlar sunarak daha yüksek fiyatlama stratejileri benimseyebilir, aynı zamanda genç ve aktif segmente hitap eden ürünleri daha ekonomik fiyatlarla sunabilir. Nike ayrıca sporcuları ve ünlü spor yıldızlarını kullanarak etkili pazarlama bağlantısı teknikleri kullanıyor. Sporcuların ve ünlülerin reklamlarında ve sosyal medya kampanyalarında yer alması markanın geniş bir müşteri kitlesine ulaşmasını sağlıyor.
5 Yetenek yönetimi ve insan kaynakları stratejileri: Yetenek yönetimi ve insan kaynakları stratejileri işletmelerin başarısında kilit rol oynamaktadır. Çalışanların becerilerinin geliştirilmesi ve motivasyonlarının artırılması, atıl kapasitelerin aktif olarak değerlendirilmesine olanak sağlar. Bu stratejiler işletmelerin potansiyellerini en üst düzeye çıkarmalarına yardımcı olurken aynı zamanda rekabet avantajı kazanmalarını da sağlar. Günümüzün en önemli konularından biri olan yetenek yönetimi konusunda birçok işletme yenilikçi yaklaşımlar geliştirmeye çalışıyor. Söz konusu markalar, çalışanlarına sundukları eğitim ve gelişim fırsatlarıyla her çalışanın potansiyelini en üst düzeye çıkarmayı hedefliyor. Başarıyı performans yönetimi sistemleriyle tanırken, esnek çalışma modelleriyle çalışan motivasyonunu artırıyorlar.
